Share8 rzeczy, które musisz wiedzieć o nowej ustawie o dystrybucji ubezpieczeń
Branża ubezpieczeniowa w Polsce uważnie wypatruje zmian w prawie, które powoli pojawiają się na horyzoncie. Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń, a właściwie jej projekt, jest obecnie analizowana i konsultowana obecnie. Jest ona efektem przyjętej w styczniu 2016 unijnej dyrektywy 2016/97 w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (IDD (Insurance Distribution Directive)). Dyrektywa przyjęta przez Parlament Europejski i Radę UE zastąpi obowiązującą dyrektywę IMD. Polska, podobnie jak pozostałe państwa członkowskie, jest zobowiązana do wdrożenia nowych regulacji do 23 lutego 2018 roku.
Głównym celem modyfikacji obowiązujących przepisów prawnych jest wzmocnienie pozycji klienta i zagwarantowanie im, że sprzedawcy ubezpieczeń w doborze ofert będą kierować się przede wszystkim ich interesem. Takie podejście oznacza istotne zmiany dla agentów ubezpieczeniowych.
1. Kogo dotyczy nowa ustawa o dystrybucji ubezpieczeń?
Dyskutowane obecnie na szczeblach rządowych zmiany w prawie obejmą swoim zakresem wszystkie osoby zajmujące się sprzedażą produktów ubezpieczeniowych. Krótko mówiąc stosować się do nich będą musieli zarówno pośrednicy ubezpieczeniowi, jak i pracownicy zakładów ubezpieczeń.
Oznacza to, że ponad 32 tysiące agentów oraz 230 tysięcy pracowników sektora ubezpieczeń będzie musiało dostosować się do zmian i zmodyfikować dotychczasowy sposób prowadzenia usług.
2. Czym jest „dystrybucja ubezpieczeń”?
Unijna dyrektywa jasno definiuje pojęcie dystrybucji ubezpieczeń. Zgodnie z nią jest to:
działalność polegającą na doradzaniu, proponowaniu lub przeprowadzaniu innych prac przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia, na zawieraniu takich umów lub udzielaniu pomocy w administrowaniu takimi umowami i wykonywaniu ich, w szczególności w przypadku roszczenia, w tym udzielaniu informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ubezpieczenia na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów oraz opracowanie rankingu produktów ubezpieczeniowych, obejmującego porównanie cen i produktów, lub udzielanie zniżki od ceny umowy ubezpieczenia, gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę ubezpieczenia za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów
Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń
Co to znaczy dla agentów? Choć dalej będą działać w imieniu ubezpieczycieli to w efekcie trwającej procedury legislacyjnej zwiększy się zakres ich obowiązków. Obowiązki te sprawią, że w większym stopniu agenci przyjmą rolę doradców ubezpieczeniowych niż wyłącznie osób sprzedających produkty ubezpieczeniowe.
Specjaliści wskazują, że przyjęta definicja jest bardzo szeroka. W jej zakres wchodzą również wszelkie czynności związane z porównywaniem ofert ubezpieczeń i zawieraniu umów za pomocą podmiotów oferujących takie możliwości. Kwalifikuje to między innymi popularne porównywarki internetowe do dostosowania się do kryteriów przyjętych w prawie, by kontynuować działalność związaną ze świadczeniem usług ubezpieczeniowych.
Ponadto projekt ustawy zakłada utrzyma podział pośredników ubezpieczeniowych na brokerów i agentów ubezpieczeniowych. Nie będzie jednak możliwości łączenia obu funkcji.
3. Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń nakłada obowiązek badania i analizy potrzeb klienta oraz sporządzenia indywidualnej rekomendacji
Nowe prawo to także konieczność stosowania indywidualnego podejścia do klienta. Po przyjęciu nowelizacji, świadczenie usług ubezpieczeniowych będzie musiało być poprzedzone badaniem szczegółowych potrzeb konsumenta. Na podstawie takiego precyzyjnego wywiadu agenci ubezpieczeniowi zobowiązani będą do przygotowania oferty produktu ubezpieczeniowego dostosowanej do wymagań klienta. Sam produkt będzie musiał zostać zaprezentowany w zrozumiały i klarowny sposób.
Kolejnym krokiem w procesie będzie przedstawienie przez pośrednika ubezpieczeniowego zindywidualizowanej rekomendacji. Będzie to wyjaśnienie, która ma rozwiać wątpliwości, dlaczego dany produkt najlepiej zaspokoi zgłoszone i zbadane potrzeby osoby chcącej się ubezpieczyć.
Efektem udzielonej porady ma być otrzymywany przez klienta ustandaryzowany “Dokument zawierający informacje o umowie ubezpieczenia”. Druk ten zawierać ma wszystkie informacje o ubezpieczeniu (wśród nich znajdzie się zakres i wyłączenia wszystkich odpowiedzialności ubezpieczyciela, sposób płatności, zgłaszania roszczeń czy możliwości rozwiązania umowy). Przejrzysta forma dokumentu ma zwiększać transparentność całego procesu.
4. Konieczność poinformowania klienta o charakterze wynagrodzenia
Kolejnym elementem transparentności ma być przekazywanie informacji związanych z zasadami wynagrodzenia pośrednika ubezpieczeniowego. Punkt ten budzi kontrowersje i był wielokrotnie poruszany w debacie, jeszcze na etapie dyskusji w instytucjach europejskich.
Celem ustawodawstwa jest stworzenie przez dystrybutora produktów ubezpieczeniowych systemu wynagrodzeń, który nie będzie odbijał się negatywnie na interesie klienta. Reasumując - w przypadku wynagrodzenia opartego na wynikach sprzedaży, nie może ono skłaniać pracownika do proponowania klientowi określonego, premiowanego produktu.
W polskiej ustawie o dystrybucji ubezpieczeń wprowadzony zostanie przepis o przekazywaniu informacji o kosztach dystrybucji i kosztach prowizji związanych z umową w umowach ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym.
5. Obowiązek podnoszenia kompetencji zawodowych
Regulacje prawne kładą nacisk na doskonalenie zawodowe i ciągłe podnoszenie kompetencji pracowników zajmujących się doradztwem i sprzedażą ubezpieczeń. Jednym z nowych obowiązków jest konieczność ukończenia co najmniej 15-godzinnego szkolenia podnoszącego umiejętności i wzbogacającego wiedzę zawodową pośredników ubezpieczeniowych.
Przepis ten dotyczy osoby zajmujące się zarządzaniem pośrednikami. Przepisy prawa dopuszczają wiele form edukacji. Akceptowane są m.in. kursy, e-learning oraz programy mentorskie.
To jeden z zapisów, który stoi obecnie w sprzeczności z polskim prawem. Chodzi o zmiany wprowadzone w 2014 roku w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowych. Na fali pakietów deregulacyjnych zniesiono wtedy wymóg obowiązkowych szkoleń.
6. Czym jest standard reputacji i kogo dotyczy?
Wyznaczone standardy reputacji dotyczą pracowników zakładów ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych. Aby spełniać ich warunki osoba nie może być obciążona wpisem w rejestrze karnym w związku z poważnym przestępstwem przeciwko mieniu lub innymi przestępstwami finansowymi. Wobec pracowników i pośredników nie mogło być też w przeszłości ogłoszonej upadłości, chyba że przywrócono upadłym prawa zgodnie z prawem krajowym.
Unijne przepisy dają państwom należącym do Wspólnoty prawo umożliwiające dystrybutorom ubezpieczeń sprawdzenia dobrej reputacji pracowników i, w określonych przypadkach, także pośredników ubezpieczeniowych.
7. Ustanowienia skutecznych i bezstronnych pozasądowych procedur reklamacyjnych i odszkodowawczych
Europejskie prawo wymaga od państw należących do Unii stworzenia odpowiednich, pozasądowych procedur reklamacyjnych i odszkodowawczych. Ich zadaniem ma być efektywne rozstrzyganie sporów między klientami i firmami ubezpieczeniowymi.
Dystrybutorzy ubezpieczeń w związku z tym będą zobowiązani do umożliwienia klientom i organizacjom reprezentującym ich interesy na skorzystanie z odpowiednich procedur. Dzięki temu procedura reklamacyjna i odszkodowawcza ma być rozpatrywana bezstronnie i skutecznie.
8. Nowe wymogi odnośnie poziomu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej oraz środków gwarantujących zapewnienie wypłacalności
W chwili wejścia nowych przepisów prawnych pośrednicy ubezpieczeniowi będą musieli posiadać ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu lub innej gwarancji odpowiedzialności wynikającej z zaniedbania zawodowego. Ochrona będzie musiała obejmować całe terytorium Unii i zabezpieczać kwotę przynajmniej 1 250 000 euro w stosunku do każdego roszczenia oraz 1 850 000 euro rocznie w stosunku do wszystkich roszczeń łącznie.
Posiadanie ubezpieczenia nie będzie konieczne, jeżeli podobna ochrona została wdrożona przez zakład ubezpieczeniowy, zakład reasekuracji lub inny, w imieniu którego działa pośrednik.
Co dalej?
Pracownicy branży ubezpieczeniowej oczekują nowych informacji na temat postępów prac nad projektem ustawy o dystrybucji ubezpieczeń. Obecnie został on przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów oraz dopracowany pod względem legislacyjnym przez Komisję Prawniczą. Nowa ustawa o dystrybucji ubezpieczeń została zarekomendowana Radzie Ministrów i zgodnie z najświeższymi informacjami planowany termin przyjęcia projektu przez RM ustalony został na III kwartał 2017 roku.